Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Bây giờ chúng ta kiểm điểm lại xem mỗi ngày để dành thì giờ được bao nhiêu. Nhưng những điều tôi nói về âm nhạc có thể áp dụng vào những nghệ thuật khác.
Tiền thuê nhà lại tăng nữa. Mà thái độ của thầy là điều quan trọng nhất. Bạn làm việc quan trọng đó lúc nào? Theo tôi lúc thích hợp nhất là lúc đi từ sở về nhà.
Rằng trước khi lập sổ chi tiêu thì giờ của mình thì trái đất vẫn quay đều đều và dễ dàng. Tôi không thể có cái ý cung cấp cho công việc đó ba bốn chục phút liên tiếp vô cùng tĩnh mịch. Nguy hiểm thứ nhất, ghê gớm lắm, là thành một người trong bọn khả ố nhất, khó chịu nhất: bọn thông thái rởm.
Tôi xin để bạn ở lại đó tới 6 giờ chiều. Browning, viết bằng thơ, và chứa nhiều chất thơ cực đẹp. Điều tôi muốn khuyên bạn là hồi 6 giờ chiều bạn nên nhìn thẳng vào sự thật, nhận rằng mình không mệt (bởi vì bạn quả thực không mệt, bạn biết vậy mà) và thu xếp làm sao cho buổi tối khỏi bị bữa cơm cắt ra làm hai đoạn.
Tôi đề nghị với bạn, mới đầu nên in ít như vậy. Tôi chỉ có thể xét một trường hợp thôi và trường hợp đó không thể là trường hợp trung bình, vì không có trường hợp nào là trường hợp trung bình, cũng như không có người nào là người trung bình. Người ta không phải lúc nào cũng gắng sức hoài được".
Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ. Bạn tự nhủ: "Ta phải ráng biết chút gì về cuộc cách mạng Pháp, về lịch sử hỏa xa hoặc những tác phẩm của John Keats (thi sĩ Anh ở thế kỷ 19)". Tôi bắt đầu từ lúc thức dậy và chỉ kể những việc thầy làm, cuối cùng tôi mới chỉ cách nên dùng thì giờ đó ra sao.
Nhưng bạn đừng thất vọng. Cái lợi lớn nhất của những kiệt tác đó là nó minh bạch một cách lạ lùng. Có thời giờ thì bạn có thể kiếm ra được tiền bạc - thường là như vậy.
Khi bạn đã chăm chỉ bỏ ra mỗi tuần bảy giờ rưỡi để luyện sinh lực trong ba tháng rồi, thì lúc đó bạn có thể lớn tiếng ca hát và tự nhủ rằng mình có thể làm được những việc phi thường. Trong 16 giờ đó thầy không phải kiếm ăn, không phải lo vấn đề tiền bạc, thầy sung sướng, rảnh rang. Nếu bạn không chịu khó suy nghĩ mệt nhọc 45 phút (mới đầu, công việc ấy chán lắm) thì một giờ rưỡi đọc sách mỗi đêm sẽ uổng lắm.
Tôi không cần biết bạn tập trung tư tưởng vào cái gì, miễn bạn chịu luyện cái bộ máy suy nghĩ của bạn là được. Chương trình lập ra thì phải theo nhưng không được coi nó như một ngẫu tượng phải thờ. Chẳng hạn khu vực âm nhạc (2).
Mà khó thay đổi cái của quỷ đó lắm. - Sao? Ông bảo tôi luyện trí óc ngoài đường đông nghẹt người ta ư? Một chương trình làm việc hàng ngày không phải là một tôn giáo.