Tốn tiền cất học đường, trường thi mà chỉ lo khai trí thì rồi cũng sẽ tốn tiền cất nhà ngục, nhà thương điên, nhà thương bịnh dương mai hay trại giáo hóa. Chừng nào chiến dịch dịch tể nầy làm thủ lãnh Satan được chấm dứt. Buồn như một gương mặt già.
Rồi khi quên, họ trở lại sống con người nguyên thủy của mình. Còn to con đẫy đà như Gô Liát sao lại thua trí Davít nhỏ con để rồi tàn mạng cách đáng tiếc. Còn ảnh nào mà không láng nhưng coi chừng da mặt của người mà họ cho là đẹp đó có giống xơ mít không, có giống da tay khỉ không.
Cậu trai nào có dáng điệu thiếu nữ thì họ mê như người ta mê đ àn bà và một khi họ cam kết xây đời bằng hữu keo sơn nơi kẻ ấy rồi thì họ bắt đầu hết yêu kẻ ấy ngay và bắt đầu yêu cậu trai khác. Thưa bạn! Ai trông bạn trai mà không có phút mặc đồ lớn tay cầm gậy, vênh mặt nói mình là kẻ chi chi. Ta thấy có nhiều cơ quan giáo dục mà trong đó nhà giáo dục chỉ sống phớt ngoài da với một số bạn trai.
Ba mới đánh xong vì làm rách quần, họ khóc sơ một chút rồi đi đẽo nạng giàn thung. Trong một lớp trung học cũng vậy: nam sinh mà bạch lộ sự tự cao của mình đối với nữ sinh là chuyện thường. Nhiều bạn trai thành thực, ngoan ngoãn chơi ít lâu với những đồng niên xấu, trở thành gian xảo, cứng đầu.
Tự nhiên họ có xu hướng xử thế bằng với tất cả tính đơn giản của họ. Thỉnh thoảng lấy tay thăm mái tóc coi có rối bậy không? Vừa nói vừa liếc áo quần coi. Bạn trai nếu xét về tình cảm thì nhất định không mạnh hơn phái đẹp đâu.
Cha mẹ nên cho họ đi thăm bác sĩ và để ý lo cho sức khỏe của họ. Họ chia sớt đời sống với bạn mình bằng những câu chuyện hay bằng thư từ. Một tình yêu như vậy sẽ tạo cho bạn một ngày mai đầy mắc cỡ, hối tiếc sau khi đã làm bạn mất giờ, mất của, có khi mất tiếng tốt nữa.
Họ tự khoái rồi đâm ra khinh rẻ kẻ khác. Họ lại la ồn lên bên cạnh người cao tuổi là kẻ thường ngại trước những lời nói thiếu dè dặt, nhỏ nhẹ. Cầu xin những nhà giáo dục hãy quan tâm đến sự xây dựng xã hội ngày mai bằng cách hiện tại lo đ ào luyện những tâm hồn trong sạch.
Mà họ hành động như vậy chỉ tại vì trí tuệ của họ hoạt động nông cạn, căn cứ vào ngũ quan hơn vào lý luận: những lý luận về phẩm bình của chúng ta dưới mắt họ là cái gì nông nỗi. Bạn bảo chùi ly, rửa chung còn dĩa để ly, chung họ giam lại. Muốn nên người, con người phải được giáo dục vừa xác vừa hồn, phải được phát trinh con người cá nhân và con người xã hội.
Môn nào gây hứng thú và đề cao danh dự nhất thì thích nhất . Bạn trai chưa biết phải theo lý tưởng nào, ngày mai ra sao, nhưng bây giờ thấy lòng mình lâng lâng như cánh gió nên giữa xã hội họ lắm lúc tưởng mình cô độc vì cao vọng. Có lúc muốn đánh bạo vì thấy mình cũng như ai.
Hồi nhỏ họ thích nghe chuyện ma, chuyện của Jules Vernes, Tấm Cám. Thiếu gì cậu thay đồ một cách tự nhiên trước mặt một chị ruột hay một chị dâu. Thí dụ tôi dẫn ra đây nói lêntính vô tư cao cả của bạn trai.