Có khi mụn nhiều quá nặn không xiết, họ giận quá dùng lưỡi lam, cạo đến rươm máu. Ơû trên có chỗ tôi nói họ mơ mộng. Bạn thấy khó hiểu? Tôi xin tự giải thích.
Ơû thời nầy, sự tự do được quá đề cao. Làm sao bảo đảm được những lời ghi chú trong thư tình trường cửu khi có hiểu lầm, vu cáo, vụt chạc xen vào phá rối tình thủy chung. Cách chung thì trong gia đình, cha để mẹ giữ tiền.
Họ cũng bất mãn cái gì đang có vì chán nhàm. Họ kiểu cách trong lời ăn tiếng nói, lối đi, bộ đứng. Còn to con đẫy đà như Gô Liát sao lại thua trí Davít nhỏ con để rồi tàn mạng cách đáng tiếc.
Hôm qua đời họ là mùa hoa nở đầy vô tư lự. Nhưng cái gì đòi suy nghĩ quá họ không thích. Mấy cháu ở nhà, bạn để ý coi: hồi còn chừa chóp.
Họ đã tốn bao nhiêu thời giờ, tiền bạc, sức khỏe nữa để nuôi những mộng nầy bằng cách đọc tiểu thuyết tình cảm, chạy theo những đại nhạc hội. Phải được sự thân mật của họ, bán cho họ lòng tín cẩn, tiếp chuyện với họ lâu giờ hay sống chung với họ để vô tình hay hữu ý họ bạch lộ con người nội tâm của mình ra. Không có gì làm cho họ nổi cộc cho bằng trước mặt thiên hạ, bạn lớp, bạn chơi, nhất là trước mặt bạn gái mà làm nhục họ.
Đối với bạn chơi cũng như bạn lớp, ngoài những khi nói về tâm sự, bạn trai chia sớt nỗi vui buồn trong các cuộc sinh hoạt thường nhựt. Một tay họ sẽ bẻ mấy cành phù dung. Họ thoáng qua là biết ý mẹ và có thể lục phá.
Vì lẽ đó, tình tâm giao của bạn trai có tính chất bồng bột, xao xuyến, mịt mờ. tính bi quan của họ lắm phen khiến họ có óc nghi kỵ. Trong hai giới nam nữ, danh ngôn nầy của nhà nho tôi tưởng được thể hiện ở nam giới hơn.
Đối với học hành, họ cũng dành cho một sức chú ý nào đó vì bị cha mẹ buộc học tập vì khi học tập có những cái vui lôi cuốn nào đó do thầy giáo, bạn lớp hay khung cảnh nhà trường. Nhưng bất cứ việc gì trên đời đều có cái nguy nầy là Sa tăn nhúng tay vô. Họ nói năng, hành động, có cử chỉ, thái độ phần nhiều, theo lý trí, ý chí.
Nếu có cơ hội tiến thân, họ có thể nên người tốt đẹp, hữu ích cho xã hội không thua những bạn trai đang sống sung túc mà thụ giáo đầy đủ. Họ coi thường những tập quán đạo đức mà họ làm rất chu đáo lúc ấu trĩ. Có nhiều bạn trai không có ý tìm những điều kiện nầy rõ rệt nhưng rồi ngọn sóng ái tình trá hình trong tâm giao xô đẩy họ đòi hỏi những nét diễm lệ ấy.
Em ơi? Người em kiều diễm vì lộng lẫy nhan sắc, vì cao quý tâm hồn của đôi mươi tuổi xuân của tôi. Nhưng bây giờ tâm hồn nghe sao bát ngát như sa mạc về đêm. Họ chỉ để lại cho người bạn tâm giao cũ một chỗ vì nhân nghĩa trong tim họ.