Tuy nhiên, các triết gia vĩ đại đều có những nguyên tắc chủ đạo làm nền tảng cho những tác phẩm của mình. Vì thế, một điều rất quan trọng với bạn là không chỉ đọc tốt, bạn còn phải xác định được sách nào giúp nâng cao khả năng đọc của mình. Trong giai đoạn hai của việc đọc phân tích, quy tắc đầu tiên đòi hỏi bạn phải thống nhất thuật ngữ với tác giả, nghĩa là phải xác định được những từ khoá trong tác phẩm và cách tác giả sử dụng chúng.
Diễn đạt nội dung chính của toàn bộ cuốn sách một cách ngắn gọn nhất. Giai đoạn đầu tiên trong quá trình đọc phân tích đã được hoàn thành khi bạn áp dụng bốn quy tắc nêu ở cuối chương trước. Các phần nhỏ đó có thể ở trang này hoặc trang kia, nhưng nhìn chung đều về cùng một chủ đề.
Bạn cứ đặt giả thuyết và sau đó xem điều gì xảy ra. Khi bạn đọc và hiểu một cuốn sách triết học, bạn đã đạt tới vị thế của người phán xét. Hơn nữa, hình thức đọc này không tuân theo quy tắc nào.
Và mọi mối liên hệ tồn tại giữa từ và thuật ngữ cũng tồn tại giữa cụm từ và thuật ngữ. Tác giả của cuốn sách có vẻ rất nghiêm túc khi nói vậy. Hầu hết các cuốn sách lớn vè kinh tế học, chính trị, đạo đức đều thuộc loại này.
Bước này có thể làm cùng lúc với bước đọc soát qua cuốn sách xem nó có liên quan đến vấn đề bạn quan tâm không. Có thể sắp xếp trật tự của những cái tốt không khi mà có nhiều cái cùng tốt? Có cái tốt nào quan trọng hơn cái nào không? Có cái nào phụ thuộc cái nào không? Có trường hợp nào những cái tốt xung đột với nhau khiến bạn phải lựa chọn cái này và gạt bỏ cái kia không? Nhưng yếu tố kịch bị mất đi trong những bài luận của Kant hay Aristotle.
Có nhiều thứ ta đọc không đòi hỏi những nỗ lực và kỹ năng cần thiết của đọc phân tích. Dù vậy, ta vẫn phải cố tìm hiểu. Mỗi ngày có vô số sách báo viết về các chủ đề như sắc tộc, tội phạm, thực thi pháp luật, nghèo đói, giáo dục, phúc lợi xã hội, chiến tranh và hoà bình… Phần lớn các tác phẩm này đều mượn tư tưởng và ngôn ngữ từ các ngành khoa học xã hội.
Chính sự nhìn nhận công khai những mâu thuẫn, việc ghi lại những quan điểm khác nhau và nỗ lực đưa ra những giải pháp cho mọi vấn đề có thể xảy ra mới là nét nổi bật của Aquinas. Sẵn sàng đọc gồm nhiều kiểu chuẩn bị học đọc khác nhau. Những khái niệm và thuật ngữ này cũng xuất hiện nhiều trong sách báo đương đại mà ta có thể gộp chúng vào cùng một nhóm liên quan đến bình phẩm xã hội.
Gibbon xuất bản cuốn Decline and Fall of the Roman Empire (Sự suy tàn và diệt vong của Đế chế La Mã) với mục lục rất chi tiết trong mỗi chương. Chúng tôi đã mô tả giai đoạn hai của quá trình đọc phân tích. Giai đoạn đầu của đọc sơ cấp - sẵn sàng đọc tương ứng với việc theo học ở các trường dự bị và mẫu giáo.
Nhóm quy tắc cuối không chỉ dừng lại ở vấn đề nhận thức mà đã chạm tới vấn đề đánh giá, phê bình. Để có thể sử dụng tối đa chức năng của từ điển, người đọc cần phải nắm được phương pháp tra cứu nó. Khi bạn đã hiểu bài thơ trong tính thống nhất của nó, dù sự hiểu này chưa rõ ràng, bạn vẫn có thể đặt ra những câu hỏi về bài thơ đó.
Điều này xuất phát từ bản chất phức tạp của con người. Đặc biệt, những cuốn sách vĩ đại nhất có thể giúp bạn suy nghĩ tốt hơn về những vấn đề con người không thể giải quyết được hoặc bạn không thể nghĩ nhiều và hiểu được sâu, vì chúng được viết ra bởi những người có trí tuệ hơn người. Điều này lý giải tại sao các kỹ năng đọc và viết được hình thành thông qua ngữ pháp là logic.